راهنمای جامع «تعیین ارتباط راننده و خودرو»
· 30 تیر · خواندن 4 دقیقه تعیین ارتباط راننده و خودرو از دی ماه۱۴۰۳ به یک الزام سراسری تبدیل شده است و بدون ثبت این ارتباط در سامانه مدیریت مرکزی حمل و نقل درون شهری (UTCMS) امکان صدور باربرگ، تخصیص سهمیه سوخت عملکردی و حتی تمدید پروانه های اشتغال و فعالیت وجود ندارد. مقالهٔ پیش رو، یک مرجع کاربردی و به روز است که تمامی نکات حقوقی، فنی و اجرایی این فرآیند را با تمرکز بر نیازهای رانندگان، مالکان ناوگان و شرکت های حمل و نقل پوشش می دهد.
اهمیت و مزایای تعیین ارتباط راننده و خودرو
۱) پیش نیاز صدور باربرگ
ثبت باربرگ — سند الکترونیکی حمل بار درون شهری—تنها زمانی مجاز است که رانندهٔ منتخب در سامانه‌ٔ UTCMS به وسیلهٔ نقلیهٔ باری مرتبط شده باشد.
۲) سهمیه سوخت عملکردی
سهمیهٔ پایه وسایل دیزلی هر ماه ۱۰ تا 45 درصد کاهش می یابد و جبران کمبود صرفاً با صدور باربرگ حقیقی یا روزانه و ارسال پیمایش خودرو مقدور است؛ شرط نخست این چرخه «تعیین ارتباط» است.
۳) جلوگیری از مسدود شدن حساب کاربری
در صورت مغایرت اطلاعات راننده و خودرو، سامانه باربرگ به صورت خودکار کاربر را مسدود می کند و رفع مسدودی معمولاً بیش از۲۴ساعت زمان می برد.
۴) انطباق با قوانین راهداری
قانون «الزام شرکت ها و مؤسسات ترابری جاد‌ه ای به استفاده از بارنامه و صورت وضعیت» اعمال جرایم سنگین را برای حمل بدون اسناد معتبر پیش بینی کرده است.
زیرساخت های سامانه ای
سامانه مدیریت مرکزی حمل و نقل درون شهری (UTCMS)
آدرس: https://www.utcms.ir
کارکرد کلیدی: صدور پروانه اشتغال، پروانه فعالیت، تعیین ارتباط راننده و خودرو، تخصیص سوخت پایه و عملکردی.
سامانه باربرگ (BaarBarg.ir)
کارکرد: صدور باربرگ حقیقی و روزانه، کیف پول اعتباری و تاریخچه اسناد حمل.
الزام فنی: استفاده از GPS گوشی راننده برای ثبت مختصات مبدأ و مقصد.
سامانه سیپاد (Sipad)
هدف: ارسال پیمایش لحظه ای ناوگان دیزلی و تکمیل سهمیه عملکردی.
الزام نصب دستگاه ردیاب برای ناوگان با وزن بیش از۱۰تن یا پیمایش بالا
الزامات قانونی و مستندات مقرراتی
| عنوان سند | ماده/بند کلیدی | پیامد عدم رعایت | سطح جریمه |
|---|---|---|---|
| قانون الزام شرکت‌ها به استفاده از بارنامه | ماده۵ | لغو دفترچه کار، جریمه نقدی | تا۵۰۰,000ریال |
| مصوبه کارگروه ملی پیمایش | بخشنامه ۲۹مرداد۱۴۰۲ | کاهش۲۰%سهمیه پایه در صورت نبود باربرگ | کاهش سهمیه سوخت |
| اطلاعیه پلیس راهور درباره راننده دوم | ۱۳۹۹ | توقف وسیله و لغو بیمه در صورت عدم حضور راننده دوم | پارکینگ و ابطال بارنامه |
| بخشنامه ابلاغی UTCMS درباره ارتباط راننده و خودرو | ۱۴۰۳/۱۰/۱۳ | عدم صدور باربرگ در صورت نبود ارتباط | پیغام خطا «فاقد نقش» در اپ |
مدارک و پیش نیازها
| گروه مدرک | شرح | نکته کنترلی |
|---|---|---|
| هویتی | کارت ملی، شناسنامه | خوانا و بدون خدشه |
| تحصیلی/نظام‌وظیفه | حداقل پایان دوره ابتدایی و کارت پایان خدمت | استثناء برای بالای۳۵سال |
| گواهینامه | پایه متناسب با وزن ناوگان | اعتبارحداقل۶ماه |
| کارت سلامت و عدم‌اعتیاد | گواهی مراکز طب‌کار | حداکثر۶ماه از تاریخ صدور |
| پروانه اشتغال راننده | صادره از شهرداری | اعتبار۱ساله |
| پروانه فعالیت ناوگان | صادره از شهرداری | الزام نصب GPS در ناوگان دیزلی |
| کارت هوشمند راننده و خودرو | سازمان راهداری | بهمراه پیامک فعال‌سازی |
هزینه ها و زمان بندی متوسط
| عنوان فرآیند | هزینه(ریال) | زمان متوسط | مرجع |
|---|---|---|---|
| صدور پروانه اشتغال | ۳,۵۰۰,000 | ۷روز کاری | شهرداری |
| صدور پروانه فعالیت | ۶,۰۰۰,000 | ۱۰روز کاری | شهرداری |
| تعیین ارتباط راننده و خودرو | ۰ (رایگان) | کمتر از۱۵دقیقه | سامانه UTCMS |
| نصب دستگاه سیپاد | از۱۲,۰۰۰,000 | ۲ساعت | نمایندگی مجاز |
آموزش گام به گام ثبت «تعیین ارتباط»
۱) ورود و احراز هویت
به آدرس utcms.ir بروید و گزینه «تعیین ارتباط راننده و خودرو» را انتخاب کنید.
با شماره موبایل و کد ملی وارد شوید؛ رمز یک‌بارمصرف توسط پیامک ارسال می شود.
۲) انتخاب شناسه ناوگان
پلاک ۸رقمی (بدون فاصله) یا VIN را وارد نمایید.
سیستم مشخصات خودرو و مالک را به‌صورت خودکار نمایش می‌دهد.
۳) جست‌وجوی راننده
کدملی و تاریخ تولد راننده را درج کنید.
اگر پروانه اشتغال معتبر نباشد سیستم خطا می‌دهد و اجازه ادامه ثبت نمی‌دهد.
۴) ثبت ارتباط و دریافت کد رهگیری
پس از تأیید اطلاعات، روی «ثبت ارتباط» کلیک کنید.
کد۱۲رقمی رهگیری را ذخیره و رسید PDF را دانلود کنید.
رسید مذکور باید در زمان کنترل جاد‌ه‌ای همراه راننده باشد.
خطاهای رایج و راه حل‌ها
| پیام خطا | علت محتمل | راه‌حل سریع |
|---|---|---|
| «فاقد نقش» در اپ باربرگ | عدم تعیین ارتباط در UTCMS | ثبت فوری ارتباط و خروج/ورود مجدد به اپ |
| «کد ملی یافت نشد» | کارت هوشمند منقضی شده | تمدید کارت از اداره راهداری |
| «شهرستان مبدأ مطابقت ندارد» | GPS غیرفعال یا مختصات اشتباه | فعال‌سازی لوکیشن پرسیژن، خاموش/روشنGPS |
| مسدودی حساب کاربری | ثبت باربرگ با اطلاعات نادرست | تماس با پشتیبانی و ارائه مدارک صحیح |
تأثیر ارتباط صحیح بر سهمیه سوخت
| رده ناوگان | سهمیه پایه ماهانه (لیتر) | حداقل باربرگ روزانه برای حفظ سهمیه پایه | سقف سهمیه عملکردی | شرط افزایش |
|---|---|---|---|---|
| کامیونت تا۶تن | 750 | 26 برگ | 1,000 | باربرگ حقیقی با پروانه اشتغال فعال (ضریب۱۵%) |
| کامیون۱۰تا۱۵تن | 2,500 | 26 برگ | 3,500 | نصب سیپاد و باربرگ حقیقی |
| کشنده۴۰تنی | 4,500 | 26 برگ | 6,300 | سیپاد+تعداد باربرگ حقیقی متناسب با پیمایش |
اگر ارتباط راننده و خودرو ثبت نشده باشد، باربرگ صادر نمی شود و سهمیه پایه نیز پس از سه ماه به صفر میل می کند.
پرسش‌های متداول رانندگان
۱) آیا می‌توانم بیش از یک راننده به یک خودرو متصل کنم؟
بله؛ مالک ناوگان می‌تواند چندین راننده را به یک وسیله متصل کند، اما هر راننده باید پروانه اشتغال و کارت هوشمند معتبر داشته باشد.
۲) پس از فروش خودرو چه باید کرد؟
مالک قبلی باید ارتباط را «فسخ» کند؛ خریدار نیز باید ارتباط جدید ثبت کند تا باربرگ‌های آتی به نام راننده جدید صادر شود.
۳) عدم ثبت باربرگ چه جرمی دارد؟
طبق ماده۵ قانون۱۳۶۸، حمل بدون باربرگ تا۵۰۰,000ریال جریمه و ضبط دفترچه کار به‌مدت حداکثر۶ماه را در پی دارد.
۴) چرا باربرگ روزانه سهمیه اضافه نمی‌آورد؟
ضریب افزایشی فقط روی باربرگ حقیقی اعمال می‌شود؛ باربرگ روزانه صرفاً سهمیه پایه را محفوظ نگه می‌دارد.
