طریقه صدور بارنامه توسط راننده راهنمای کامل + کاربردی
· 6 ساعت پیش · خواندن 4 دقیقه صدور بارنامه توسط راننده در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین روندهای اجرایی در حمل‌ونقل جاده‌ای تبدیل شده است. قبلاً همه مراحل صدور بارنامه فقط توسط شرکت باربری انجام می‌شد، اما با آنلاین شدن سامانه‌های راهداری و دسترسی رانندگان به نرم‌افزارهای رسمی، اکنون راننده می‌تواند بخش عمده فرآیند را خودش انجام دهد؛ از ثبت اطلاعات بار گرفته تا تایید نهایی و دریافت نسخه PDF بارنامه.
این مقاله یک راهنمای تخصصی و بدون کپی است که دقیقاً توضیح می‌دهد راننده از لحظه بارگیری تا صدور بارنامه چه کارهایی باید انجام دهد و چه نکاتی را باید رعایت کند تا جریمه، نقص مدرک یا خطای سامانه‌ای برایش ایجاد نشود.
چرا راننده باید خودش بارنامه صادر کند؟
به‌روز شدن سیستم صدور بارنامه باعث شده بخش زیادی از مسئولیت‌ها بر عهده راننده قرار بگیرد. دلایل اصلی:
- سرعت بیشتر در بارگیری و خروج از باربری
- حذف اشتباهات اپراتور
- امکان صدور بارنامه حتی در ساعات غیراداری
- کنترل مستقیم اطلاعات بار توسط خود راننده
- کاهش هزینه‌های اضافی
در بسیاری از باربری‌ها، راننده عملاً مسئول تکمیل اطلاعات است و اپراتور فقط عملیات نهایی را انجام می‌دهد.
مراحل صدور بارنامه توسط راننده (نسخه کامل و حرفه‌ای)
این مراحل دقیقاً مطابق با استانداردهای جدید راهداری، سامانه کارت هوشمند، و سامانه‌های آنلاین صدور بارنامه نوشته شده است.
1. آماده‌سازی مدارک راننده و خودرو
قبل از هر اقدامی راننده باید اطمینان پیدا کند که این مدارک معتبرند:
- کارت هوشمند راننده
- کارت هوشمند خودرو
- کارت سلامت راننده
- بیمه‌نامه معتبر
- معاینه فنی
- پلاک قابل‌خواندن و ثبت‌شده در سامانه
هر مدرکی که تاریخ آن گذشته باشد، سامانه اجازه صدور بارنامه نمی‌دهد.
2. ثبت دقیق اطلاعات بار
راننده باید اطلاعات بار را بدون خطا و براساس بارنامه باسکول یا اطلاعات فرستنده وارد کند:
- نوع کالا (مثلاً: بار فله، تره‌بار، مواد غذایی، مصالح و...)
- وزن بار مطابق باسکول
- ارزش کالا برای بیمه
- کد پستی مبدأ
- کد پستی مقصد
- مشخصات کامل فرستنده
- مشخصات کامل گیرنده
هر اشتباه در وزن، کد پستی یا نوع کالا باعث ایجاد مغایرت در سامانه راهداری می‌شود.
3. انتخاب ناوگان و کنترل مشخصات خودرو
نرم‌افزار معمولاً اطلاعات خودرو را از سامانه ملی می‌گیرد، اما راننده باید موارد زیر را خودش تایید کند:
- نوع ناوگان (تریلی، کامیون، تک، خاور، جفت و...)
- شماره پلاک
- شناسه کشنده و تریلر
- وضعیت بیمه
- تاریخ معاینه فنی
- مدت اعتبار کارت هوشمند
اگر هرکدام از این اطلاعات با داده‌های سامانه راهداری تطابق نداشته باشد، بارنامه ثبت نمی‌شود.
4. ثبت مبلغ کرایه و محاسبه کسورات
راننده باید مبلغ کرایه حمل را از صاحب بار یا باربری دریافت کند و در سیستم ثبت کند. سپس نرم‌افزار به‌طور خودکار کسورات زیر را محاسبه می‌کند:
- کمیسیون باربری
- بیمه بار
- بیمه تکمیلی راننده
- مالیات
- هزینه باسکول (بسته به نوع بار)
- عوارض حمل
در نهایت راننده باید عدد کرایه خالص را بررسی و تایید کند.
5. ارسال اطلاعات به سامانه راهداری
پس از تکمیل اطلاعات، راننده یا اپراتور گزینه «ارسال به سامانه» یا «ثبت نهایی بارنامه» را انتخاب می‌کند.
در این مرحله اگر:
- تاریخ مدارک معتبر نباشد
- شماره شبا راننده اشتباه باشد
- کد پستی غلط وارد شده باشد
- وزن با استاندارد کالا مطابقت نداشته باشد
سامانه خطا می‌دهد و بارنامه ثبت نمی‌شود.
6. دریافت نسخه PDF یا چاپی بارنامه
پس از تایید راهداری، راننده می‌تواند:
- فایل PDF بارنامه را دانلود کند
- نسخه چاپی را تحویل بگیرد
- تصویر بارنامه را در گوشی ذخیره کند
راننده موظف است در مسیر، هنگام عبور از پلیس‌راه، بارنامه را ارائه کند.
نکات مهمی که راننده باید قبل از صدور بارنامه رعایت کند
این بخش بسیار مهم است و اغلب رانندگان به آن بی‌توجه‌اند، در حالی‌که هزینه‌های سنگینی از جیبشان می‌رود:
1. وزن واقعی بار را از باسکول معتبر بگیرد
بسیاری از جریمه‌ها به علت وزن اشتباه ثبت‌شده در بارنامه صادر می‌شود.
2. کد پستی را دقیق وارد کند
سامانه جدید راهداری به‌شدت نسبت به کد پستی حساس است.
3. تاریخ مدارک را قبل از بارگیری چک کند
رانندگان زیادی بعد از بارگیری متوجه می‌شوند کارت هوشمندشان اعتبار ندارد.
4. ارزش بار را واقعی وارد کند
در صورت آسیب به کالا، بیمه فقط تا سقف ثبت‌شده در بارنامه پرداخت می‌کند.
5. کرایه را قبل از ثبت نهایی چک کند
درصد کمیسیون و کسورات نباید راننده را غافلگیر کند.
مزایای صدور بارنامه توسط خود راننده
- افزایش سرعت بارگیری
- کاهش خطاهای اپراتوری
- امکان صدور بارنامه در هر ساعت شبانه‌روز
- کنترل مستقیم اطلاعات بار
- تسویه‌حساب دقیق‌تر با باربری
- جلوگیری از اختلافات مالی
اشتباهات رایج رانندگان در زمان صدور بارنامه
- وارد کردن اشتباه کد پستی
- تایپ اشتباه وزن بار
- ثبت نادرست نوع کالا
- انتخاب اشتباه نوع ناوگان
- عدم توجه به تاریخ اعتبار مدارک
- ثبت اشتباه شماره شبا
اگر بخواهی، می‌توانم یک مقاله جداگانه فقط درباره خطاهای صدور بارنامه و راه‌حل‌شان برایت بنویسم.
جمع‌بندی
صدور بارنامه توسط راننده کار پیچیده‌ای نیست، اما هر مرحله آن باید با دقت انجام شود. کوچک‌ترین خطا در وزن، کد پستی، مدارک یا مشخصات خودرو می‌تواند باعث:
- جریمه سنگین
- مغایرت در سامانه راهداری
- توقف در پلیس‌راه
- عدم پوشش بیمه در زمان حادثه
