بررسی علت لرزش شدید کامیون هنگام شتاب‌گیری
· 28 مهر 22:42 · خواندن 4 دقیقه لرزش کامیون هنگام شتاب‌گیری یکی از مشکلات رایج بین رانندگان حرفه‌ای است. این لرزش می‌تواند از ناحیه موتور، گیربکس، سیستم تعلیق یا حتی لاستیک‌ها باشد. بسیاری از راننده‌ها ابتدا فکر می‌کنند که مشکل از لاستیک یا جاده است، در حالی که ریشه اصلی معمولاً در اجزای انتقال نیرو یا تنظیم نادرست موتور قرار دارد. در این مقاله علت‌های اصلی لرزش کامیون هنگام گاز دادن و روش‌های رفع آن را بررسی می‌کنیم.
لرزش ناشی از شفت و میل‌گاردان
یکی از شایع‌ترین دلایل لرزش کامیون، خرابی یا تاب برداشتن میل‌گاردان (شفت انتقال نیرو) است.
وقتی گاردان در حین چرخش کاملاً تراز نباشد، در سرعت‌های بالا نیروی نامتعادل ایجاد می‌کند که باعث لرزش شدید مخصوصاً در هنگام شتاب‌گیری می‌شود.
گاهی هم لاستیک ضربه‌گیر یا یاتاقان میانی گاردان خراب است و همین باعث ارتعاش شدید در کف کامیون و گیربکس می‌شود.
تنها راه حل دقیق، بالانس مجدد و بررسی فنی گاردان در تعمیرگاه تخصصی است.
تنظیم نبودن موتور و احتراق ناهماهنگ
در موتورهای دیزلی، احتراق ناقص در یکی از سیلندرها به‌سرعت باعث لرزش محسوس در شتاب‌گیری می‌شود.
اگر انژکتور یکی از سیلندرها درست پاشش نکند، موتور تعادل خود را از دست می‌دهد.
علائم این حالت معمولاً شامل صدای نامنظم، بوی گازوییل نسوخته و افت قدرت موتور است.
برای رفع این مشکل باید انژکتورها و تایم پاشش سوخت بررسی و در صورت نیاز تنظیم شوند.
خرابی دسته موتور یا دسته گیربکس
دسته موتور و گیربکس وظیفه دارند لرزش طبیعی موتور را جذب کنند.
وقتی لاستیک یا بوش دسته موتور پوسیده شود، ارتعاش مستقیم به شاسی و کابین منتقل می‌شود.
در این حالت، هر بار که راننده گاز می‌دهد یا دنده عوض می‌کند، تکان ناگهانی و لرزش شدید در کابین احساس می‌شود.
تعمیر یا تعویض دسته موتور یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای رفع لرزش کامیون است.
بالانس نبودن لاستیک‌ها
اگرچه به‌ظاهر ساده است، ولی بالانس نبودن لاستیک‌ها در کامیون‌های سنگین اثر زیادی روی لرزش دارد.
در سرعت‌های پایین ممکن است لرزش حس نشود، اما هنگام شتاب گرفتن یا رسیدن به سرعت بالا، ارتعاشات به کل کابین منتقل می‌شود.
به‌خصوص اگر لاستیک‌ها عمر زیادی داشته باشند یا وزن بار نامتوازن باشد، این مشکل تشدید می‌شود.
بالانس مجدد و تنظیم فشار باد لاستیک در فواصل منظم، راهی ساده برای رفع لرزش است.
خرابی مفصل گاردان (Universal Joint)
مفصل گاردان بین شفت‌ها قرار دارد و اگر خشک، زنگ‌زده یا لق شود، باعث ضربه و لرزش هنگام گاز دادن می‌شود.
در کامیون‌هایی که زیاد در مسیرهای خاکی حرکت می‌کنند، گرد و خاک باعث خرابی سریع مفصل‌ها می‌شود.
اگر لرزش با صدای “تق‌تق” همراه است، احتمالاً مفصل گاردان یا یاتاقان میانی نیاز به تعویض دارد.
ایراد در دیفرانسیل و پل عقب
وقتی دنده‌های دیفرانسیل ساییده شده باشند یا روغن‌کاری به‌درستی انجام نشود، در هنگام شتاب‌گیری فشار ناهماهنگ بین دنده‌ها به وجود می‌آید.
این وضعیت معمولاً باعث لرزش در قسمت عقب کامیون می‌شود.
دیفرانسیل خشک نه‌تنها لرزش تولید می‌کند بلکه در درازمدت به محور و شفت آسیب می‌زند.
بازرسی سطح روغن دیفرانسیل و تعویض دوره‌ای آن بسیار مهم است.
ایراد در سیستم تعلیق یا فنرها
وقتی بوش‌ها یا فنرهای سیستم تعلیق فرسوده شوند، کامیون در هنگام شتاب‌گیری و ترمز به‌شدت می‌لرزد.
به‌خصوص کامیون‌هایی که بار سنگین حمل می‌کنند و جاده‌های ناهموار را طی می‌کنند، باید فنرها و کمک‌ها را مرتب بررسی کنند.
فرسودگی در این قطعات باعث می‌شود بدنه کامیون با هر ضربه یا گاز دادن، واکنش شدید نشان دهد.
لرزش ناشی از گیربکس
اگر هنگام گاز دادن در دنده‌های پایین لرزش حس می‌شود اما در دنده‌های بالا کمتر است، احتمال زیاد خرابی چرخ‌دنده‌های گیربکس یا شل بودن اتصالات آن وجود دارد.
گاهی هم سطح روغن گیربکس پایین آمده یا بیش از حد آلوده است و اصطکاک داخلی افزایش یافته است.
در این حالت باید روغن گیربکس را تخلیه، فیلتر را تمیز و در صورت نیاز تنظیمات مجدد انجام شود.
چگونه لرزش کامیون را تشخیص و رفع کنیم؟
- کامیون را بدون بار و در حالت خلاص روشن کنید و گاز بدهید؛ اگر لرزش وجود دارد، منبع از موتور است.
- اگر لرزش فقط هنگام حرکت حس می‌شود، احتمالاً مربوط به گاردان یا دیفرانسیل است.
- لاستیک‌ها را از نظر ساییدگی یا گل‌ولای چسبیده بررسی کنید.
- دسته موتور و اتصالات گیربکس را برای ترک یا شل شدن چک کنید.
- در صورت ادامه لرزش، کامیون را به مکانیک متخصص انتقال نیرو نشان دهید.
جمع‌بندی
لرزش شدید کامیون هنگام شتاب‌گیری معمولاً ناشی از نقص در سیستم انتقال نیرو، احتراق ناهماهنگ یا خرابی اتصالات موتور است.
بی‌توجهی به این لرزش‌ها می‌تواند باعث شکستگی شفت، آسیب به گیربکس و افزایش مصرف سوخت شود.
برای حفظ عمر کامیون و کاهش هزینه تعمیرات، بررسی منظم گاردان، بالانس لاستیک، و سلامت دسته موتور بسیار حیاتی است.
راننده‌ای که لرزش کامیونش را جدی بگیرد، در واقع از موتور و جیب خودش محافظت کرده است
